Phra Pathom Chedi (နခုန္ပထုမ္ေစတီ)

(2.1.2014) မွာ ရုပ္ရွင္မင္းသမီး ျမန္မာသံ ေတးသံရွင္ အဆုိေတာ္ ပန္ဆုျပည့္ေက်ာ္ႏွင့္အတူ အယုဒၵယၿမဳိ႕မွာရွိသည့္ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့သည့္ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကုိ ဖူးေျမာ္ကန္ေတာ့အၿပီး ဘန္ေကာက္ၿမဳိ႕ႏွင့္ မနီးမေ၀းမွာရွိေသာ ကမၻာ့ အျမင့္ဆုံး ေစတီ Phra Pathom Chedi - Phra - ဘုရား၊ Pathom - ပထမ၊ Chedi - ေစတီ၊ (ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆုံးဘုရားေစတီ) ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာေစတီေတာ္သုိ႔ အလည္တစ္ေခါက္ ေရာက္သြားခဲ့ပါသည္။

တနည္း - Nakhon Pathom Chedi = Nakhon - နဂရ - ၿမဳိ႕၊ Pahtom - ပထမ၊ Chedi - ေစတီ၊ (ၿမဳိ႕ပထမေစတီ) ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ အျမင့္ 127 မီတာ၊ (417 ေပ)ရွိသည့္ နခုန္ပထုမ္ေစတီသည္ တစ္ခ်ိန္က ရာမညတုိင္း၏ ၿမဳိ႕ေတာ္ ဒြါရ၀တီဟုေခၚေသာ နခုန္ပထုမ္ၿမဳိ႕လယ္မွာ တည္ရွိပါသည္။ နခုန္ပထုမ္ - နဂရ ပထမ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံးၿမဳိ႕ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွ မီးရထားျဖင့္သြားလွ်င္ ၁ နာရီခြဲ ၾကာျမင့္မွာျဖစ္ၿပီး၊ လုိင္းကားျဖင့္သြားလွ်င္ အခ်ိန္ ၁ နာရီ ၾကာျမင့္ပါမည္။ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ဘုရားသုံးဆူလမ္း၊ ကန္ခ်နပူရီလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ တည္ရွိ၍ ဘန္ေကာက္ၿမဳိ႕မွာ 57 ကီလုိမီတာ ေ၀းပါသည္။

ေန႔စဥ္ နံနက္ ၇ နာရီမွ ည ၈ နာရီအထိ ဖြင့္ပါသည္။ Phra Pathom Chedi ျပတိုက္ကုိ ေန႔စဥ္ နံနက္ ၉ နာရီမွ ညေန ၄ နာရခြဲအထိ ဖြင့္ထားပါသည္။ ၀င္ေၾကး ဘတ္ ၄၀ ေပးရပါသည္။ Phra Pathom Chedi ဆိုင္ရာ အမ်ဳိးသားျပတိုက္ကုိေတာ့ တနလၤာ အဂၤါႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ရုံးပိတ္ရမ်ားမွလႊဲ၍ ေန႔စဥ္ နံနက္ ၉ နာရီမွ ညေန ၄ နာရီအထိ ဖြင့္ပါသည္။ ၀င္ေၾကး ဘတ္ ၃၀ ေပးရပါသည္။

BC ၃ ရာစုေခတ္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီး၏ ကုိးတိုင္း ကုိးဌာန သာသနာျပဳျခင္း

(၁) ကသၼီရ ဂႏၶာရတုိင္း

ဟိမ၀ႏၲာ၏ အေနာက္ေျမာက္ဘက္၊ ပန္ခ်ပ္ျပည္နယ္၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္စြန္းႏွင့္ စပ္လ်က္ရွိေသာ ကသၼီရတုိင္း၊ ယင္း၏အေနာက္ဘက္ သိႏၶဳျမစ္ ျခားလ်က္ရွိေသာ ဂႏၶာရတုိင္း၊ ဤတုိင္းႏွစ္တုိင္းေပါင္းလ်က္ အာဖဂန္နစၥတန္ပါ၀င္သည့္ ဌာနမ်ားသုိ႔ အရွင္မဇၥ်ႏၲိကမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္သံဃာ ေလးပါးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ အာသီ၀ိေသာပမသုတၱန္ကုိ ေဟာၾကား သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

(၂) မဟႎသကတုိင္း

အိႏၵိယျပည္ေတာင္ပုိင္းရွိ မုိက္ဆုိနယ္၊ ယင္းနယ္၏ ေျမာက္ပုိင္းရွိ ခ်ီတယ္ရ္ စီရင္စု ဌာနမ်ားသုိ႔ မဟာေဒ၀မေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္သံဃာေတာ္ ေလးပါးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ ေဒ၀ဒူတသုတၱန္ကုိ ေဟာၾကားလ်က္ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

(၃) န၀ါဒါသီ(၀န၀ါသီ) တုိင္း

ဘုံေဘၿမိဳ႕နယ္၏ ေတာင္ဘက္ပုိင္း ကာဏာရာနယ္၊ ဟုိက္ဒရဗတ္နယ္၊ အေရွ႕ဘက္ပုိင္း ျပည္နယ္တုိ႔သုိ႔ အရွင္ရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္သံဃာေတာ္ ေလးပါးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ အနမတဂၢသုတၱန္ကုိ ေဟာေၾကားလ်က္ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

(၄) မဟာရ႒တုိင္း

ဘုံေဘနယ္ အလယ္ပုိင္း ပူနားၿမိဳ႕စေသာ နယ္မ်ားသုိ႔ အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္ သံဃာေလးပါးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ မဟာနာရဒကႆပဇာတ္ေတာ္ကုိ ေဟာၾကားလ်က္ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

(၅) အပရႏၲတုိင္း

မလ၀ါနယ္ အေနာက္ေတာင္ဘက္ နရဗဒၶေခၚ နမၼဒါျမစ္၊ သစၥဗႏၶေတာင္၊ သုပၸရကသေဘၤာဆိပ္၊ ၀ါဏိဇၨဂါမ စသည့္ အရပ္တုိ႔သုိ႔ အရွင္ဓမၼရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္သံဃာေလးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ အဂၢိခေႏၶာပမသုတၱန္ကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူ၍ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

(၆) ေယာနကတုိင္း

အိႏၵိယျပည္၏ အျပင္ဘက္ ပါရွား၊ တူရကီ၊ ဂရိ၊ အီတလီတုိ႔ တည္ရွိရာ ေရွးအမည္ သာကလတုိင္းဟု အမည္ရသည့္ အရပ္တုိ႔သုိ႔ အရွင္မဟာရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္ သံဃာေလးပါးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ ကာဠကာရာမသုတၱန္ကုိ ေဟာၾကားလ်က္ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

(၇) ဟိမ၀ႏၲာတုိင္း (စိနရ႒ေခၚ စိန္႔တုိင္း ၅ရပ္)

ဟိမ၀ႏၲာ၏ အေရွ႕ဘက္အရပ္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္အရပ္ရွိ ခုိတန္၊ ဘူတန္၊ ယရကန္၊ တိဘက္၊ တ႐ုတ္ျပည္တုိ႔သုိ႔ အရွင္မဇၥ်ိမမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္ သံဃာေတာ္ေလးပါးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတၱန္ကုိ ေဟာၾကား၍ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

(၈) သု၀ဏၰဘူမိတုိင္း

စိန္႔တုိင္းႀကီး၏ ေတာင္ဘက္ ရွမ္း၊ ျမန္မာ၊ မြန္၊ ကရင္၊ ကခ်င္၊ ကယား၊ ယြန္းယုိုးဒယား၊ ကေမၻာဒီယား၊ လာအုိစေသာ လူမ်ိဳးတုိ႔ေနထုိင္ရာ အရပ္တုိ႔သုိ႔ အရွင္ေသာမဏေထရ္၊ အရွင္ဥတၱရေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕၀င္ သံဃာသုံးပါးတုိ႔ ၾကြေရာက္ကာ ျဗဟၼဇာလသုတၱန္ကုိ ေဟာၾကားလ်က္ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။ ဤေနရာတြင္ သု၀ဏၰဘူမိအရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာတုိ႔က မြန္ျပည္နယ္ သထုံၿမိဳ႕ကုိ သု၀ဏၰဘူမိဟု ယူဆၾကၿပီး အိႏၵယေက်ာက္စာဌာနကမူ စုမၾတာကၽြန္းကုိ သု၀ဏၰဘူမိဟု ယူဆၾကသည္။

(၉) တမၸဒီပတုိင္း

ယခုအခါ သီရိလကၤာဟုေခၚဆုိၾကသည့္ သီဟုိဠ္ကၽြန္းသုိ႔ အရွင္မဟာမဟႏၵမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ သံဃာေတာ္မ်ား ၾကြေရာက္ကာ စူဠဟတၳိပေဒါပမသုတၱန္ကုိ ေဟာၾကား၍ သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။

နခုန္ပထုမ္ေစတီေတာ္ကုိ သု၀ဏၰဘူမိတုိင္း ရာမညတုိင္း၏ၿမဳိ႕ေတာ္ ဒြါရ၀တီၿမဳိ႕တြင္ ဘီစီ ၃ ရာစုခန္႔က တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့သည္၊ တည္ထားကုိးကြယ္သူ မည္သူမည္၀ါျဖစ္သည္ကုိ ယေန႔အခ်ိန္ထိ သမိုင္းထဲမွာ မေတြ႕ရွိရပါ။ အရွင္ေသာမဏေထရ္၊ အရွင္ဥတၱရေထရ္တုိ႔က တည္ထားခဲ့သေယာင္ေတာ့ရွိသည္၊ သုိ႔ေသာ္ အရွင္ေသာမဏေထရ္၊ အရွင္ဥတၱရေထရ္တုိ႔ တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့သည္ဟုလည္း မည္သည့္သမိုင္းစာအုပ္တြင္မွ ထင္ရွားစြာ မေတြ႕ရွိရေပ။ နခုန္ပထုန္ေစတီတြင္ ေရာင္းခ်ေသာ ဘုရားသမိုင္းစာအုပ္တြင္လည္း ရွင္းလင္း ေသခ်ာစြာ မပါရွိပါ။ ဥပမာ - ထုိင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမဳိ႕၏ က်က္သေရေဆာင္ ျမဘုရား၏ သမိုင္းနည္းတူျဖစ္ေပသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိဘုရင္မ်ဳိးဆက္ ၄ ဆက္ေျမာက္ျဖစ္သည့္ ဘုရင္မြန္ကုဋ္ (King Monkut) ထိုင္းအေခၚ RAMA IV (ဖက္လာန္ စီ) မွ ယခုလက္ရွိျမင္ေတြ႕ေနရသည့္ ေစတီေတာ္ျဖစ္ေအာင္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ မြမ္းမံခဲ့ပါသည္။ ၄င္း ဘုရင္လက္ထက္တြင္ မျပီးစီးခဲ့သည္မ်ားကုိ A.D. 1870 - RAMA V - ခ်ဴလာေလာင္ကြန္း ႏွင့္ A.D. 1897 - RAMA VI တုိ႔မွ အဆက္ဆက္ ျပဳျပင္သင့္သည္မ်ားကုိ ျပီးစီးသည္အထိ ဆက္လက္ျပဳျပင္ျပီး ေက်ာင္းေဆာင္သစ္မ်ားကုိလည္း ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့ၾကသည္။

သမိုင္းဆရာမ်ား၏ အဆုိအရ လက္ရွိ ထုိင္းႏိုင္ငံ Siam သည္ ၄င္းထုိင္းလူမ်ဳိး ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား၏ မူရင္းႏိုင္ငံမဟုတ္ (လာအုိ သုိ႔မဟုတ္) မြန္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ တိုင္းနိုင္ငံျဖစ္ေနသည့္အတြက္ေၾကာင့္ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကုိ ရွင္းလင္းေသခ်ာစြာ မေရးႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိထားၾကသည္။ အနီးစပ္ဆုံးျပရလွ်င္ မြန္ဘုရင္ ရာဇာဓိရာဇ္သည္ ထုိင္းႏိုင္ငံသမုိင္းတြင္ ပါ၀င္ေနသည္ကုိ ထင္ရွားစြာေတြ႕ရသည္။

ထုိင္းႏိုင္ငံဘန္ေကာက္ၿမဳိ႕သုိ႔ အလည္အပတ္သြားၾကသူမ်ားအေနျဖင့္ ဖူးခက္ ပတၱယာသို႔သာ အသြားမ်ားၾကၿပီး ၿမဳိ႕တြင္းဆုိလွ်င္လည္း ကုန္တုိက္ႀကီးေတြေလာက္သာ အလည္အပတ္ အသြားအလာ မ်ားေနၾကသည္ကုိသာ ေတြ႔ေနၾကရသည္။ သမိုင္း၀င္း နခုန္ပထုမ္ေစတီႏွင့္ အယုဒၵယၿမဳိ႕တြင္ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး အယုဒၵယၿမဳိ႕ကုိ တုိက္ခုိက္ေနစဥ္ ထည္ထားခဲ့ေသာ ေစတီေတာ္သုိ႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ကာ ဖူးေျမာ္သင့္လွေပသည္။

(မူႀကဳိေက်ာင္းသား)